Grote kans dat je ooit foto’s hebt gezien waarbij een grijsfilter is gebruikt. Denk maar aan een beeld waarbij het stromende water een zijdezachte waas heeft - waarschijnlijk is er niet alleen een langere sluitertijd gebruikt. Maar wat is een grijsfilter en wat doet het eigenlijk voor je fotografie?
Grijs gebied
Een grijsfilter, ook wel een ND-filter genoemd, zorgt ervoor dat er minder licht binnenkomt op de beeldsensor. Daardoor raken je opnamen minder snel overbelicht. Het filter is gemaakt van donker glas. Je kan het ‘t best vergelijken met een zonnebril! Zo’n grijsfilter is voornamelijk handig als je de sluitertijd verlengt, of je diafragma vergroot. Bij een groter diafragma en een kleine scherptediepte helpt een grijsfilter ook tegen overbelichting. Voor portretfotografie is het dan ook een ideaal hulpstuk.
Sluitertijd vs. Stop
De grijsfilters die het meest gebruikt worden komen voor in sterktes van 1 - 3 “stops”. Één stop betekent al een tweemaal zo lange sluitertijd. De filters worden ook in hogere sterktes gemaakt met als hoogste sterkte 10 stops. Dit wordt ook wel een “big stopper” genoemd.
|
Filter |
Optische Dichtheid |
Stops |
|
ND 2 |
0,3 |
1 |
|
ND 4 |
0,6 |
2 |
|
ND 8 |
0,9 |
3 |
|
ND 16 |
1,2 |
4 |
|
ND 32 |
1,5 |
5 |
|
ND 64 |
1,8 |
6 |
|
ND 128 |
2,1 |
7 |
|
ND 256 |
2,4 |
8 |
|
ND 512 |
2,7 |
9 |
|
ND 1024 |
3,0 |
10 |
Blind Spot
Er zijn verschillende soorten Neutral Density filters. De keuze bestaat uit filters met een vaste intensiteit, en die waarbij je de intensiteit zelf instelt. Bij de eerste keus kies je van te voren welke intensiteit je nodig hebt. Een variabel grijsfilter heeft diverse standen: als je er aan draait wordt het glas donkerder of lichter. Kijk uit! Bij het compleet dichtdraaien van een variabel filter kunnen er zwarte vlekken in het beeld komen. Er is een derde soort: een grijsverloopfilter. Daarbij hebben de boven- en onderkant verschillende dichtheden. Dit kan je helpen bij het mooi op de plaat zetten van situaties waarbij de lucht overbelicht is, maar de grond vrij donker. En de vierde soort is een variant van de verloopfilter. Bij deze soort zit de grootste dichtheid in het midden, en dat zorgt voor een optimale lichtreductie als de zon vlakbij de horizon óf er al onder is.
Filterhouders
Er zijn zowel ronde als vierkante filters. Beiden hebben hun eigen voor- en nadelen. Een ronde filter schroef je, natuurlijk, rechtstreeks op de lens. Let wel op dat je de juiste maat koopt! De filters variëren in maat van 37 mm tot 95 mm. Een vierkant filter heeft een filterhouder nodig. Voordeel hiervan is de constructie met de verloopfilters. Met een filterhouder kun je het filter naar boven of beneden verschuiven. Nadeel is dat er geen zonnekap meer op de lens past.
Combinatie
Je kan verschillende filters met elkaar combineren. Zowel grijsfilters met polarisatiefilters, en ook diverse grijsfilters kunnen met elkaar gecombineerd worden. Denk aan een verloopfilter, waardoor de voorgrond lichter wordt weergegeven, en een vaste dichtheid grijsfilter zodat de sluitertijd behoorlijk verlengd kan worden.
