Sinds de afschaffing van de gloeilamp is het een stukje moeilijker geworden om sfeervolle verlichting te vinden. De spaarlamp is zuinig, maar bevat kwik, wat het milieu kan vervuilen. Daarbij wordt de lamp toch nog best heet, en wordt het licht door veel mensen als kil ervaren. Gelukkig is er een goed alternatief: licht-emitterende diodes, oftewel LED-verlichting.
Geschiedenis van de LED-verlichting
De uitvinding van de LED-techniek werd 50 jaar geleden gedaan door Nick Holonyak. Voor die tijd werkte een LED-lamp alleen met behulp van infrarood licht. Holonyak vond een manier om dit zonder infrarood te doen. Aanvankelijk werden de kleine lampjes voornamelijk gebruikt op bijvoorbeeld bedieningspanelen. Later werden ze ook geschikt voor verkeerslichten, reclame en cameraflitsers. Tegenwoordig is LED haast niet meer weg te denken uit onze samenleving; ook computerschermen, televisies en smartphones maken gebruik van de techniek. Doordat ontwikkelingen op dit gebied heel snel zijn gegaan, kan LED tegenwoordig toegepast worden als hoofdverlichting (bijvoorbeeld in een huiskamer). Hoewel het licht vroeger nog niet gekleurd kon worden, is dit tegenwoordig wel mogelijk. Hierdoor leent LED zich prima als hoofdverlichting, die ook zeker gezellig kan zijn; onder andere de kleuren “warmwit” en “extra warmwit” zijn al een tijdje verkrijgbaar.
Voordelen van LED
Ten eerste heeft een LED-lamp een veel langere levensduur dan andere lampen. Waar een gloeilamp gemiddeld 1.000 branduren heeft, en een spaarlamp rond de 12.000, kan een LED-lamp in theorie 50.000 branduren maken. Daar komt nog eens bij dat LED-verlichting zuiniger is dan spaarlampen; spaarlampen en TL-buizen zetten 35% van de energie die ze verbruiken om in licht. Bij LED is dat 50%. Een LED-lamp is iets duurder in aanschaf dan een spaar- of gloeilamp, maar dit verdient zich dus al snel terug in lagere energiekosten.
Nadelen van LED
Vroeger waren er een aantal bezwaren; de lampen hadden een koele kleur, waren duur in aanschaf en hadden een kleine stralingshoek waardoor ruimtes moeilijk te verlichten waren. Tegenwoordig zijn deze problemen allemaal verleden tijd en zijn er nog maar een paar (kleine) nadelen aan LED-verlichting: ze zijn nogal fel, dus er recht in kijken doet pijn aan je ogen. Dit is wel afhankelijk van de lichtintensiteit, en daarbij kunnen LED-lampen tegenwoordig gedimd worden. Daarnaast produceren ze, zoals alle verlichting, warmte. Die warmte wordt meestal goed afgevoerd, maar als de lamp ingebouwd wordt in een koof, kan het zo zijn dat hij langzamerhand in lichtopbrengst afneemt. Dit gebeurt echter alleen als de lamp volledig ingebouwd is en zijn warmte dus nergens kwijt kan. Overigens produceert de LED-lamp wel veel minder hitte dan andere lampen.
Welke LED-lamp moet ik kiezen?
Al met al wegen de voordelen zonder twijfel op tegen de nadelen. LED-verlichting kan helpen met het besparen van energie (en dus geld) en gaat ook nog eens veel langer mee. De LED-lamp moet wel passen, dus let goed op of je een lamp moet hebben met een grote of kleine Edison-fitting (E14 of E27), een steekvoet/bajonetvoet (zoals GU10). Kies een warme kleur als je gezellige verlichting zoekt, of een koelere kleur om bij te lichten bij precisiewerk.
